Mondgezondheid

Je bent een jaar of 6, moet voor de halfjaarlijkse controle naar de tandarts. Shit, gaatje. Geen probleem toch? Even laten vullen en je kan weer door met de dagelijkse gang van zaken. Vervolgens ben je 9 jaar oud, moet je wederom voor de halfjaarlijkse controle naar de tandarts. Shit, weer een gaatje. Geen probleem toch? Even laten vullen en je kan weer door met de dagelijkse gang van zaken. Dan ben je een jaar of 11 en staan je tanden schots en scheef, je mond hangt open en je bent met regelmaat verkouden. Geen probleem toch? Beugeltje erin voor een jaar, daarna nikkel spalkje achter de tanden en hats. Weer een probleem opgelost.

Het verhaaltje dat ik hierboven omschrijf is voor de meeste (uiteraard niet alle) Nederlanders de normaalste gang van zaken. Als ik (Joep) naar mezelf kijk, was dit voor mij ook absoluut de normaalste zaak van de wereld. 2 beugeltjes, 5 vullingen en een nikkeldraadje verder zien mijn tanden er fantastisch uit.

Toen ik het boek Voeding en Fysieke degeneratie van Dr. Westen A. Price las een jaar of 3 geleden viel mijn mond letterlijk open. Inheemse volkeren hebben prachtig rechte en witte tanden, mooie strakke kaaklijnen en zijn niet bekend met Westerse ziektebeelden als diabetes type 2 of obesitas. Ligt er een relatie tussen mondgezondheid en algehele gezondheid? Wij denken van wel. Welkom bij weer een nieuwe nieuwsbrief en welkom in de wereld van mondgezondheid!

Tanden

Dr. Natascha Campbell-McBride omschrijft in haar boek GAPS mooi hoe het gebit is opgebouwd. Tanden hebben een vergelijkbare opbouw als botten. Onder een microscoop bekeken kunnen botten omschreven worden als ‘boekenplanken’. De planken zijn gemaakt van eiwitten (voornamelijk collageen) terwijl mineralen als magnesium, calcium en borium de boeken voorstellen. Bij iemand met een slecht gebit is het vaak niet het probleem dat er te weinig boeken zijn, maar is het vaak een tekort aan planken dat de problemen veroorzaakt waardoor de boeken geen houders hebben om op te staan. Het is dus van groot belang om te zorgen dat we voldoende powervoedsel aan onze planken geven.

Wat bouwt de structuur van tanden?

Er zijn twee belangrijke groepen cellen in ons tandweefsel: osteoblasten en osteoclasten. Hetzelfde geldt voor het maken van botten. Het verschil tussen botten en tanden is dat om het tandmerg heen een veel sterkere laag zit dan bij bot. Terug naar de speciale cellen. De osteoblasten kun je onthouden als de bouwers van het bot (B van blasten = bouwers) en de osteoclasten zijn de afbrekers van het bot. Dit proces is nodig om het lichaam continu zichzelf te kunnen laten vernieuwen en repareren. De osteoblasten zijn de makers van de boekenplanken en onderhouden de volledige bibliotheek. De osteoclasten produceren specifieke stofjes om de botten op te lossen en af te breken, zodat er nieuw bot geplaatst kan worden. Dit proces wordt – als het goed is – perfect in stand gehouden wanneer de juiste voedingsstoffen aanwezig zijn, stressoren vermeden worden, ons immuunsysteem, hormonen, neurotransmitters en nog een aantal andere processen optimaal werken.

Collageen

De belangrijkste bouwsteen van de planken is collageen. Collageen is een eiwit gemaakt uit verschillende aminozuren, voornamelijk proline, glycine, arginine en hydroxyproline. Deze aminozuren vind je in grote hoeveelheden in vlees, vis, eieren en rauwe zuivel. Je zou de stap ook kunnen overslaan door direct collageen te consumeren. Collageen is de bouwsteen van alle bot- en huidstructuren dus vanuit dierlijke voeding vind je dit daar ook in terug. Mocht je vis eten – bijvoorbeeld sardines – kies dan voor de vis met botten en huid. Een andere geweldige bron is bottenbouillon. Je kunt deze zelf maken (recept) of kopen bij zorgnatuur of grutto. Uiteraard kun je collageen ook suppleren.

Om collageen zelf aan te kunnen maken heb je voldoende vitamine C nodig. Zorg dus dat je voldoende producten eet met vitamine C. Hieronder valt grasgevoerd runderlever (met de vitamine C soort ascorbylpalmitaat) of de plantaardige producten kiwi, paprika (niet bij huidklachten), courgette, spruiten, zwarte bes, blauwe bessen, peterselie, boerenkool, aardbeien, rode kool en olijven.

Tips van Weston A. Price.

Weston A. Price was een tandarts welke begin 1900 de wereld rondreisde en langs verschillende volken ging om te kijken hoe het gesteld was met de relatie mondgezondheid – algehele gezondheid. Hierbij 5 van zijn belangrijkste bevindingen.

1. Vermijd suiker, wit meel en hevig bewerkte zaadoliën
2. Eet (orgaan)vlees, gevogelte en eieren van op weide lopende dieren die alleen natuurlijke voeding eten, niet opgehokt zitten en geen graan of soja gevoerd krijgen. Dieren die een goed leven hebben en niet met antibiotica behandeld worden.
3. Kook en warm op enkel met roestrij staal, gietijzer, glas of goede kwaliteit keramische pannen
4. Zorg voor voldoende slaap, lichaamsbeweging en natuurlijk licht
5. Eet vers fruit een groenten, bij voorkeur biologisch
6. Eet volle, rauwe, gefermenteerde zuivelproducten als kefir of yoghurt
7. Gebruik dierlijke vetten als ghee of tallow om in te bakken
8. Adem zoveel mogelijk door de neus

Neusademhaling

Ademhaling speelt een gigantische rol in ons stress handle systeem: het autonoom zenuwstelsel. Mondademhaling hoog in de borst is voor het lichaam een signaal dat je je je klaar maakt voor een gevecht met een tijger of andere stam (niet erg functioneel als je op kantoor zit), neusademhaling diep in het lichaam daarentegen is een signaal dat je in de ruststand mag verkeren. Hoe vaker jij dit beoefend, hoe makkelijker je lichaam kan wisselen tussen actie en rust. Hoe beter je kan wisselen tussen actie en rust, hoe meer weerbaar je wordt tegen stress én hoe beter je – op de momenten dat het moet – kunt presteren.

Naast dat neusademhaling je in de ruststand brengt, zorgt het ook voor iets anders mega belangrijks: het filteren van de lucht. De neus is de belangrijkste filter met de buitenwereld. Het zorgt ervoor dat schadelijke stoffen geweerd worden en daarmee het lichaam niet binnen kunnen komen, maar wat als je de hele dag door de mond ademt? Dan hap je letterlijk alle ziektekiemen via de mond naar binnen en kan dit dus verslechtering van het gebit brengen.

Naast verslechtering van de kwaliteit van tanden heeft volgens Paul Ehrlich (schrijver Jaws) neusademhaling een gigantische impact op de ontwikkeling van het gebit en daarmee zelfs de vorm van het gezicht.

Nou kan het best lastig zijn als je op dit moment een mondademhaler bent om dit te trainen en weer om te draaien, maar waar een wil is, is een weg. Train jezelf om door de neus te ademen om een klein stukje kinesilogietape te gebruiken om de lippen tegen elkaar te houden. Werk ondertussen aan het eetpatroon om ervoor te zorgen dat je minder vaak verkouden bent (slecht eten = overactief immuunsysteem = snel verkouden) en geniet van de positieve ontwikkelingen die neusademhaling met zich meebrengt!